Wyposażenie Motocykli Uprzywilejowanych

Latem na polskich drogach możemy ujrzeć motocykle służb ratunkowych. Najczęściej widzimy motocykle policyjne Yamaha XJ900P, Honda CBF100A, BMW K1200S, BMW R1200RT czy Żandarmerii Wojskowej Kawasaki Z800 lub Yamaha FZ6 Fazer S2. Jednakże coraz częściej spotykamy motoambulanse, czyli takie uprzywilejowane w ruchu motocykle, którymi kierują ratownicy medyczni. Rozpoczęcie sezonu motocyklowego 2018 mamy już za sobą, a jako że powyższy temat motocykli uprzywilejowanych jest bardzo na czasie to w dzisiejszym artykule przyjrzymy się sygnalizacji ostrzegawczej takiego motocykla.

 

Zacznijmy od norm prawnych. Co to jest pojazd uprzywilejowany? 

Jak podaje Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym z 20 czerwca 1997 (tekst jednolity Dz. U. 2017 z dnia 8 czerwca 2017 roku, poz. 1260).

Art. 2. Użyte w ustawie określenia oznaczają:

38) pojazd uprzywilejowany – pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego;

Przepis stanowi jasno, że pojazd uprzywilejowany musi posiadać i mieć włączone oświetlenie ostrzegawcze koloru niebieskiego oraz nagłośnienie ostrzegawcze wysyłające dźwięki o zmiennym tonie. Nie wolno oczywiście kierującemu pojazdem zapominać o włączeniu świateł mijania (dawniej zwanych „krótkich”), bądź drogowych (dawniej tzw. „długich”). Nie możemy być pojazdem uprzywilejowanym poruszając się na światłach do jazdy dziennej tzw. Daytime Running Lights (DRL). No, ale przecież motocykle ich nie mają, więc pomińmy szersze rozpisywanie się o nich.

Motocykl Żandarmerii Wojskowej Honda z oświetleniem ostrzegawczym marki Federal Signal Vama

 

 

Dodatkowo powinniśmy zapoznać się z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (tekst jednolity: Dz. U. 2016 z dnia 27 października 2016 roku, poz. 2022).

§ 25. 1. Pojazd samochodowy uprzywilejowany wyposaża się w sygnały ostrzegawcze:

       1) świetlny;

       2) dźwiękowy;

§ 26. 1. Urządzenia wysyłające ostrzegawcze sygnały dźwiękowe powinny spełniać następujące wymagania: 

       1) wysyłać sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie;

       2) fale dźwiękowe powinny być wysyłane co najmniej do przodu, a oś ich rozchodzenia się powinna być równoległa do podłużnej osi symetrii pojazdu; dopuszcza się odchylenie tego kierunku nie większe niż 15°;

       3) być tak sterowane, aby ich włączenie nie było możliwe bez równoczesnego włączenia sygnału świetlnego.

   2. Ostrzegawczy sygnał świetlny błyskowy powinien odpowiadać następującym warunkom:

       1) liczba świateł: co najmniej jedno, nie więcej niż dziesięć;

       2) rozmieszczenie świateł: na dachu nadwozia (kabiny); dopuszcza się umieszczenie świateł w innym miejscu, przy zapewnieniu wymaganej widoczności sygnału;

       3) barwa światła niebieska;

       4) włączenie świateł błyskowych powinno być niezależne od położenia urządzenia umożliwiającego pracę silnika oraz włączenia sygnałów dźwiękowych;

       5) powinien być widoczny z każdej strony pojazdu z odległości co najmniej 150 m przy oświetleniu słonecznym i nie powinien oślepiać innych uczestników ruchu.

   3. Pojazd może być dodatkowo wyposażony w sygnały świetlne błyskowe barwy czerwonej, odpowiadające warunkom określonym w ust. 2 pkt 1, 2 i 4, widoczne co najmniej z przodu i z tyłu pojazdu z odległości co najmniej 150 m Orzy oświetleniu słonecznym i nie powinien oślepiać innych uczestników ruchu.

Zwróćmy też uwagę, że zgodnie z art. 2 pkt 45) Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym (tekst jednolity: Dz. U. 2017 z dnia 8 czerwca 2017 roku, poz. 1260) motocykl także jest pojazdem samochodowym, więc rozporządzenie także dotyczy omawianego w artykule jednośladu, bądź popularnych coraz częściej czterokołowców (quadów) – tutaj już art. 2 pkt 42b) i 43c) PoRD. Podsumowując przepisy powinniśmy zapamiętać, że niebieskie światło musi być widoczne z każdej strony pojazdu, czerwone (które jest nieobowiązkowe) powinno być widoczne minimum z przodu i z tyłu, a sygnał dźwiękowy musi rozchodzić się co najmniej co przodu.

 

OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE WYKORZYSTANE W ARTYKULE:

Ustawa Prawo o Ruchu Drogowym:

http://dziennikustaw.gov.pl/du/2017/1260/D2017000126001.pdf

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów:

http://dziennikustaw.gov.pl/DU/2016/2022/1

http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160002022/O/D20162022.pdf

 

 

Sygnalizacja dźwiękowa w motocyklu

Znając podstawy prawne w Polsce na temat sygnalizacji ostrzegawczej, a popularnie zwanych kogutów i syren, możemy przystąpić do omówienia sygnalizacji ostrzegawczej dźwiękowej. W motocyklach policyjnych stosuje się najczęściej generator dźwiękowy (syrenę) wbudowany w głośnik. Jest to tak zwana syrena kompaktowa.

Najpopularniejsze na polskim rynku są dwie syreny motocyklowe, a są nimi SCS1000 marki Federal Signal Vama, oraz HSGP 83 EL HERMET firmy Horn Elektronik.

Motocykl policyjny Honda CBF1000A z sygnalizacją Federal Signal Vama

Motocykl policyjny Honda CBF1000A z sygnalizacją Federal Signal Vama

 

Federal Signal Vama – SCS1000

SCS1000 jest syreną kompaktową, która może bez problemu funkcjonować sama podłączona bezpośrednio do zasilania, jednakże należy zwrócić uwagę, że po podłączeniu do syreny dodatkowego głośnika (bliźniaczo podobnego do syreny) ALS1000 będziemy mieli na pojeździe o wiele lepszy zestaw, który na drodze będzie bardziej głośniejszy i słyszalny, a tym samym zapewniamy innym oraz sobie większe bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Syrena neodymowa posiada moc 30W i sama generuje dźwięk o sile 111 dB, a wspólnie z głośnikiem 116 dB! (głośnik ferryowy odpowiednio: 109 dB i w duecie z drugim ferrytowym 114 dB).

Federal Signal Vama - SCS1000 na motocyklu

Federal Signal Vama - ALS1000N na motocyklu

 

Głośnik posiada możliwość dostosowania modulacji w zależności od potrzeb i kraju w którym będzie wykorzystywany pojazd. W Polsce stosuje się standardowe modulacje: WAIL, HI-LO, YELP oraz także AIR-HORN gdy nie korzysta się z podstawowych sygnałów uprzywilejowania. Syrena jest wodoodporna, więc nie trzeba bać się, że podczas opadów atmosferycznych coś się stanie z naszą syreną bądź innym osprzętem (przełącznikiem MC-300, czy opcjonalnym mikrofonem do rozgłaszania komunikatów głosowych (SCS1000 - PA KIT microfone).

Sterownik Federal Signal Vama - MC300 wraz z dodatkowym przyciskiem

Mikrofon do Federal Signal Vama - SCS1000

 

Syrena czy też głośniki są małe i bezpośrednio przykręca się je do motocykla np. gmoli czy ramy za pomocą długich śrub. Jak podaje dystrybutor na swojej stronie internetowej:

"Dogodnie usytuowany na tyłach syreny bezpiecznik. Filtr siatkowy zapobiega przedostawaniu się cząstek stałych sygnalizatora, a system drenażu zapobiega gromadzeniu się wody na membranie. Gumowa uszczelka zapobiega przedostawaniu się wody do obwodów elektronicznych" - dzięki tym zastosowaniom zdecydowanie można wydłużyć żywotność głośnika, który może być na wiele sezonów motocyklowych bezawaryjny.

Ten model syreny motocyklowej jest używany przez wiele służb krajów europejskich. Generator z głośnikiem SCS1000 hiszpańskiej firmy zyskał miano jednej z lepszych syren motocyklowych serii premium dostępnym na rynku europejskim.

 

 

Polskie modulacje Federal Signal Vama - SCS1000 sterowane ze sterownika MC300

 

Federal Signal Vama - SCS1000 z modulacjami policji holenderskiej

 

Federal Signal Vama - SCS1000 z modulacjami niemieckimi

 

Przejazd alarmowy motoambulansu z Federal Signal Vama - SCS1000

 

Horn Elektronik - HSGP 83 EL HERMET

Syrena motocyklowa wykorzystuje podobnie jak jej konkurent z Hiszpanii system dwóch głośników, gdzie jeden z nich jest sterownikiem (tzw. głośnik matka), a drugi dodatkowym głośnikiem pozwalającym spotęgować siłę dźwięku (tzw. głośnik córka). Głośniki 83 EL charakteryzują się siłą dźwięku 109db, a gdy są połączone razem to siłą 114 dB. Są odporne na warunki atmosferyczne takie jak wilgoć i kurz. Są naszym krajowym odpowiednikiem syren z Federala. Według producenta posiadają 4 modulacje WAIL, HI-LO, YELP. Ciekawostką jest, że z hermetycznego pilota mamy możliwość sterowania dwoma kanałami świateł, czego Federal nie oferuje w swoim SCS1000. Tutaj także można podłączyć opcjonalnie mikrofon służący do wygłaszania komunikatów głosowych. W Internecie ciężko znaleźć więcej informacji na temat Horn Elektronika HSGP, dlatego chyba warto tutaj postawić już kropkę nad i oraz przejść dalej.

Zestaw motocyklowy HSGP 83 EL HERMET

 

Modulacje generatora motocyklowego HSGP 83 EL HERMET

Federal Signal Vama – ASX

Dość ciekawym i nowym rozwiązaniem jest mini wzmacniacz ASX od Federal Signal. Jest to nowy produkt, który składa się ze wzmacniacza oraz głośnika neodymowego. Syrena kompaktowa ASX jest wodo i pyłoszczelna oraz dwunapięciowa (od 10 do 30V) co pozwala na instalację syreny w pojeździe z napięciem 12V lub 24V. Należy zwrócić uwagę, że przy instalacji w pojeździe 24V zaleca się instalację dwóch głośników. Syrena ASX może być zakupiona w systemie analogowym lub cyfrowym CANBUS oraz dodatkowo obsługiwać 2 dodatkowe wyjścia. Syrena posiada 3 standardowe tony: WAIL, HI-LO, YELP oraz zależnie od wersji AIRHORN.

Syrena posiada maksymalną moc 140W, a pojedynczy głośnik 70W, co pozwala pod jeden wzmacniacz podłączyć dwa głośniki. Pojedynczy głośnik cechuje się siłą dźwięku 117 dB, a z kolei razem z drugim to aż 120 dB co jednoznacznie wskazuje, że jest to najgłośniejsza syrena motocyklowa w dzisiejszym zestawieniu.

Gdybym miał podsumować sygnalizację dźwiękową ujął bym to tak. Jeśli ktoś ma większy budżet może celować w produkty Federal Signal Vama. Jeśli natomiast chciałby ktoś tańszy polski produkt, który nie jest o wiele gorszy od zachodniego odpowiednika to HSGP 83 EL HERMET jest dla niego.

 

Motocyklowe oświetlenie ostrzegawcze

Jeśli chodzi o oświetlenie uprzywilejowania do motocykli to do motocykla z reguły powinno dobierać się dużo lamp kierunkowych o szerszym kącie świecenia. Dlaczego? Motocykl jest mniejszy od samochodu, a często trzeba omijać nim różne pojazdy i obiekty gdy mamy do czynienia z korkami w mieście i powinniśmy być w takich sytuacjach jak najlepiej widoczni. Przysłowiowy „kogut na teleskopie” z tyłu jednośladu nie wystarczy. Na wstępie zajmijmy się propozycją od Federal Signal Vama.

Dedykowane oświetlenie do jednośladów posiada firma Federal Signal co często widać na nowych motocyklach policji. Są to najczęściej lampy LED, choć nie tak dawno było widać na motocyklach Yamaha SR-250P lampy stroboskopowe CD200. W ich przypadku trzeba pamiętać o tym, że po pewnym czasie należy wymienić zużyty żarnik stroboskopowy na nowy. Dlatego też aktualnie podąża się za nowymi technologiami wykorzystującymi diody LED.

Federal Signal Vama - CD200

 

Policyjna Yamaha SR250P z lampami FSV - CD200

Federal Signal ma w swojej ofercie asymetryczne lampy LD400, które podobnie jak CD200 są w wersji na lewą i na prawą stronę motocykla. Chodzi o to, że lewej lampy nie zainstalujemy poprawnie po prawej stronie jednośladu i na odwrót. Dzięki takiemu zastosowaniu będziemy lepiej widoczni na drodze. Poprzednią wersją lamp LD400 są jest model LD320 wykorzystujący starszą technologię Sputnik. Obecne lampy są wykonane w technologii Solaris.

Federal Signal Vama - LD400 (w technologii Solaris)

Federal Signal Vama - LD320 (w technologii Sputnik)

Oprócz lamp kierunkowych szerokokątnych LD400 federal proponuje lampę CO400SL na wysuwanym teleskopie - maszcie. Lampa jest płaska co dodatkowo zmniejsza opór powietrza, ale poniekąd zabiera powierzchnię świecenia, wiecie – mniejszy punkt świetlny. Podobnie jak w przypadku lamp kierunkowych, lampy CO400 były wykonywane w dwóch technologiach. Starszej Sputnik i nowszej Solaris. Jak je rozróżnić? Starsza lampa to po prostu CO400, zaś w przypadku nowszej dopisane zostały dwie literki SL świadczące o zastosowaniu w niej technologii Solaris (CO400SL).

Federal Signal Vama - CO400SL (technologia Solaris)

Federal Signal Vama - CO400 (w technologii Sputnik)

Oprócz głównych lamp możemy oczywiście dobrać inne lampy kierunkowe, jednakże już nie posiadające takiego szerokiego kąta świecenia – IMPAXX, Microled Advance, Microled Plus, Nanoled.

Federal Signal Corporation - IMPAXX

Federal Signal Vama - Microled Advance

Federal Signal Vama - Microled Plus

Federal Signal Vama - Nanoled

Ciekawym rozwiązaniem będzie płaska lampa kierunkowa Nanoled, którą można bez większych przeszkód zainstalować na naszym motocyklu lub quadzie. Należy jednak pamiętać, by Nanoled był tylko uzupełnieniem podstawowej sygnalizacji ostrzegawczej pojazdu. Testowaliśmy już ją i zapraszamy do ARTYKUŁU o Nanoled.

 

Ciekawostką firmy CODE3 jest mała lampa kierunkowa Hide-A-Blast z czterema diodami LED o grubości około 1 cm. Jest idealnym uzupełnieniem zestawu oświetlenia ostrzegawczego motocykla. Lampa jest wpuszczana w obudowy motocykla, dzięki którym nie wystaje z plastików i innych elementów.

CODE3 - Hide-A-Blast

CODE3 Nowością od Code3, które mogą mieć zastosowanie również w motocyklach są lampy MegaThin. Lampy te występują także w wersjach dwubarwnych (multicolor – mogą świecić w dwóch kolorach).

CODE3 - MegaThin

 

Firma Elektra proponuje do motocykli dobrze już znaną na polskim rynku lampę na wysuwanym teleskopie. Mowa tu o LBL-20K1 MML-1. Lampa jest wysoka wraz z ryflowanym kloszem co pozwala na większą emisję światła wokół pojazdu. Wyższa lampa powoduje większy opór powietrza, co jednak przy jej niewielkich rozmiarach nie ma chyba w ogóle jakiegokolwiek znaczenia.

Elektra - LBL20K1 MML-1

Lampa LBLKo-6 od Elektry może spełniać dodatkową funckję czerwonego światła do pilotażu z tyłu motocykla. Takie rozwiązanie zastosowano w motocyklach Żandarmerii Wojskowej Kawasaki ZX800. Została zainstalowana z tyłu kufra motocyklowego. Lampa bliźniacza LBLKo-8 jest zbyt duża i nie nadaje się do zastosowania w motocyklach.

Lampy kierunkowe Elektra - LBLKo-6 (z lewej) oraz LBLKo-8 (z prawej)

Motocykl Żandarmerii Wojskowej awasaki Z800 z oświetleniem marki Elektra i Juluen

Kolejną firmą wschodzącą na naszym rodzimym rynku to JULUEN – producent oświetlenia z Tajwanu. Jego lampy nie różnią się jakością od innych lamp naszych producentów i warto rozważyć zakup jego produkcji. Lampy LP-3, LP-4 i LP-6 są bardzo cienkie dzięki czemu bez problemu tak jak Nanoledy umieścimy je na swoim motocyklu, bądź czterokołowcu. Są wodoodporne jak wszystkie inne pozostałe lampy, a także można je ze sobą łączyć, dzięki czemu ujednolicimy tryb świecenia lamp płaskich LP. Należy zwrócić uwagę, że mają tylko amerykański certyfikat SAE, nie posiadając naszego europejskiego R65.

Juluen - LP6

Rodzaje lamp kierunkowych LP marki Juluen

W ofercie Juluena znajdują się także lampy ID6 (M40) LED o kącie świecenia, aż 180° dzięki specjalnym soczewkom, które na brzegach lampy załamują światło maksymalnie na lewo i prawo lampy kierunkowej. Dlatego też lampa ID6 LED jest trochę bardziej odstająca od pozostałych.

Juluen - ID6 (M40)

Kolejną ciekawą lampą jest lampa LED F13 (UR03) wpuszczana w obudowę (podobnie jak Hide-A-Blast od CODE3). Lampa posiada trzy jasne diody LED, które w duecie z drugą lampą idealnie wpasują się w uzupełnienie podstawowego oświetlenia ostrzegawczego. Gdyby jednak nie można lampy wbudować w elementy obudowy warto pomyśleć nad lampami FAL03 (M53) przykręcanymi do powierzchni (uwaga – lampa nie posiada R65, a jedynie SAE).

Juluen - F13 (UR03)

Juluen - FAL03 (M53)

Firma Horn Elektronik ma w swojej ofercie lampy szerokokątne HG8 LED 120, które nadają się do przodu motocykla. Szerokość ich kąta świecenia to 120°. Dzięki temu są bardziej widoczne od zwykłych lamp kierunkowych. Co ciekawe lampa może występować w kolorach: niebieskim, czerwonym i niebiesko-czerwonym.

Lampa kierunkowa HG8 LED 120

Lampa kierunkowa HG8 LED 120 z kątowym mocowaniem

Motocykl Żandarmerii Wojskowej awasaki Z800 z oświetleniem marki Elektra i Juluen

Podsumowując ten obszerny artykuł mogę stwierdzić, że obecnie jest wiele rozwiązań na naszym rynku pozwalających podejść indywidualnie do potrzeb każdego użytkownika motocykla uprzywilejowanego. Każdy motocykl jest inny poprzez jego użytkownika, cel użytkowania, potrzeby, a przede wszystkim budżet. Można pojazd doposażyć za jeden tysiąc złotych, ale można i nawet za trzy tysiące. Jednakże jedna najważniejsza prośba na koniec.

Nie inwestujcie w oświetlenie bez certyfikatów! Jest ono niewidoczne na drodze, nietrwałe i często szwankuje powodując dodatkowe koszta i problemy. Niekiedy lepiej dołożyć więcej i kupić coś lepszego niż najtańsze chińskie zabawki z portali aukcyjnych kupione za grosze. Wszystkie podane lampy posiadają wymagane certyfikaty R65 (oprócz LP-3, LP-4, LP-6, FAL03).

Wszystkim motocyklistom życzę szerokości na drogach! Lewa w Górę!

Motocykl Straży Granicznej Kawasaki Versys 1000 z sygnalizacją Elektra, Juluen oraz Horn Elektronik

Motocykl Straży Granicznej Kawasaki Versys 1000 z sygnalizacją Elektra, Juluen oraz Horn Elektronik

Motocykl policyjny Triumph Tiger 1050 z sygnalizacją Federal Signal Vama

Motocykl policyjny Triumph Tiger 1050 z sygnalizacją Federal Signal Vama

Motoambulans BMW R1200 GS z sygnalizacją Federal Signal Vama

Witam, artykuł fajny, aczkolwiek wartości natężenia dźwięku dla horn elektronika są wyssane z palca (jak większość danych, które można znaleźć na internecie). Podobnie jest z łączeniem głośników - jeśli jeden daje 109dB (teoretycznie) to dwa nie dadzą 114dB.

Pozdrawiam!

Dlatego kusi mnie zrobić coś więcej niż tylko sucho teoretycznie opisać to. Z chęcią przetestował bym to u siebie